Geri kazanma yöntemiyle çöp dağları eriyor, çevre kirliliği azalıyor
ABD’de bu yöntemle birçok ürün yeniden kazanılıyor. Bunlar arasında kâğıt ve cam baş sırada yer alıyor. New Jersey Eyaleti Çevre Koruma Dairesi danışmanı Dr. Haydar Erdoğan, halkın düzenli geri kazanma yöntemine büyük ilgi gösterdiğini söylüyor.
Hızlı kentleşme ve nüfus artı$1, katı atık üretiminin de artmasına neden olurken çöp sorununu da her geçen gün içinden çıkılmaz bir hale sokuyor. Özellikle İstanbul’da milyonlarca kişinin çöpünün döküldüğü Kemerburgaz, Halkalı ve Ümraniye çöp alanları çevre ve insan sağlığını olumsuz yönde etkilerken, uzmanlar çöp sorununun çözümünde “geri kazanma” yönteminin önemli bir yarar sağlayacağını belirtiyor. Geri kazanma yönteminin, çöp alanlarının genişlemesine engel olarak, çevre kirliliğini azaltacağı ve doğal kaynakları koruyacağı öne sürülüyor. Bu yöntemle her yıl ABD’de 14,6 milyon ton kâğıt ve 1 milyon ton camın yeniden kazanıldığı bildiriliyor.
ABD New Jersey Eyaleti Çevre Koruma Dairesi danışmanı Dr. Haydar Erdoğan, ABD’de geri kazanma yöntemiyle yüzde 25 atık azalması hedeflendiğini, hükümetin geri kazanılmış ürünler için pazar yaratarak geri kazanmayı teşvik ettiğini belirtti.
Birleşmiş Milletler’in gelişmiş ülkelerle gelişmekte olan ülkeler arasında başlattığı bilgi alışverişi programı çerçevesinde bir süre önce İstanbul’da bulunan Dr. Haydar Erdoğan, düzenli geri kazanma yöntemine halkın büyük ilgi gösterdiğini belirterek şunları söyledi: “Geri kazanım yöntemiyle depolanan ve yakılan katı atık miktarında önemli bir azalma oluyor. Böylece hava kirliliği ve yeraltı sularının, sızan çöp sularıyla kirlenme tehlikesi büyük ölçüde azalır. Geri kazanımla elde edilen kâğıtlar her yıl binlerce ağacın kesilmesine engel olacaktır. Benzer olarak geri kazanımla elde edilmiş plastikler her yıl milyonlarca varil ham petrolden tasarruf sağlayacaktır. İyi planlanmış ve uygulanmış geri kazanma programlarını ihtiva eden katı atık işletimi topluma milyonlarca dolar tasarruf sağlar”
Geri kazanma yönteminin 2. Dünya Savaşı’ndan sonra pratikleştiğini belirten Dr. Haydar Erdoğan, “ABD’nin birçok eyaletinde geri kazanılabilir maddeler evlerde farklı kaplar içine konulur ve bu kaplar yol kenarlarına bırakılır. Haftada 1 veya 2 defa gelen çöp kamyonları bu kaplan alarak geri kazanım merkezine götürür. Burada gerekli ayrım yapılır” dedi. Geri kazanma yönteminin başarıya ulaşması için halkın bu konuda eğitilmesi ve katılımın fazla olması gerektiğini kaydeden Erdoğan, konuşmasını şöyle sürdürdü:
“Geri kazanma, ABD’nin bazı eyaletlerinde zorunludur. Bunun amacı halkın katılımını arttırmaktır. Gönüllü katılım arttığı sürece geri kazanmada başarı ya ulaşılma şansı da artar. Birçok ülkede çöp alanlarının genişlemesi, doğal kaynakların azalması, katı atık sorununun artması geri kazanımı zorunlu hale getirmiştir. Zorunlu geri kazanımın başarısı, insanlara konunun yararı ve çevrenin korunmasına olan ihtiyaç konusunda bilgi verilmesine, halka açık olma programına dayanır. Program iyi bir yönetimle başarıya ulaşır. Günümüzde ABD’de uygulanan zorunlu geri kazanım başarıyla yürütülmektedir.”
Erdoğan geri kazanımın başarıya ulaşması için geri kazanılmış maddelere pazar yaratılmasının önemine değinerek halkın bu konuda aydınlatılması gerektiğini belirtti ve devletin alması gereken önlemleri şöyle sıraladı:
Kaynakların korunmasını zorunlu kılan atık işleme politikası oluşturulmalı, geri kazanılan maddeler kullanılmak üzere devlet tarafından teşvik edilmeli.
Vergi kanunlarında uygun değişiklikler yapılarak geri kazanılan maddeler ile hiç kullanılmamış maddeler rekabet durumuna getirilmeli, vergi taksitleri ve muafiyetler geri kazanma endüstrisinde uzatılmalı.
Geri kazanma programını geliştirmek isteyen birimlere devlet düşük faizle borç vermeli.
19 Ağustos 1990 Sayfa 8
