Adalar’da betonlaşmaya fren

22/03/1993

Koruma amaçlı imar planı kabul edilinceye kadar yapılaşma ruhsatı verilmeyecek

İstanbul 3 Numaralı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu’nun aldığı Burgazada, Heybeliada ve Büyükada betonlaşma tehlikesinden kurtuldu. İstanbul’un ‘Prens adaları’ olarak bilinen Adalar’da sadece karardan önce ruhsat alıp faaliyete başlayan eski eser niteliğindeki tarihi yapılarda restorasyon çalışmalarına devam edilebilecek.

İstanbul’un Prens adaları olarak bilinen Burgazada, Kınalıada, Heybeliada ve Büyü. İstanbul 3 Numaralı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Kurulu’nun aldığı kararla betonlaşma tehlikesinden kurtuldu.

SİT alanı olan adalarda kurulun verdiği son kararla, koruma amaçlı imar planı kabul edilinceye kadar yapılaşma ruhsatı verilmeyecek. Karardan önce ruhsat alıp faaliyete başlayan inşaatlar devam edebilecek. Eski eser niteliğindeki yapılardaki restorasyon alışmalarına devam edilebilecek.

Adalar’ın tümünün SİT alanı olmasına karşın 1984 yılında kabul edilen “Geçici Dönem Yapılaşma Koşulları”na göre verilen yapı ruhsatları. İstanbul’un elde kalan son yeşil alanlarından biri olan Prens Adaları için idam fermanı niteliğini aşıyordu. 9 yıl süresince verilen ruhsatlar, Adalar’ın yeşilini yavaş yavaş yok etti. O tarihten sonra geniş bahçelerin içindeki evler koruma kurullarının verdiği kararlarla yıkılırken yerine üç dört katlı betonarme binalar yükselmeye başladı. Yapılaş maya kapalı bölgeler yeni yapılarla tanıştı. Artık Adalar için geriye dönüşü olmayan bir sürece girilmişti.

Muhteşem Giray başkanlığındaki İstanbul 3 Numaralı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu üyelerinin birkaç ay önce değiştirilmesinin ardından Prof.Dr. Doğan Kuban’ın başkanlık ettiği kurul, ilk iş olarak Adalar’daki geçici dönem yapılaşma şartlarını iptal ederek her türlü ruhsat işini durdurdu. Kurulun önceki gün aldığı kararlar doğrultusunda Adalar’da uyulması gereken şartlar şöyle sıralandı:

Kurulumuzca daha önce alınan ve 1/1000 ölçekli planlanın hazırlanarak kurulumuza getirilmesi ve bu süre içinde korunması gerekli kültür varlığı olarak tescil edilen parsellerin dışındaki konuların görüşülmesini öngören karanı dir. Buna bağlı olarak geçiş dönemi yapılaşma koşulları durdurulmak zorundadır.

Adalar’da sürdürüldüğü anlaşılan geçici dönem koşullarına dayanan uygulamalar koruma ilkeleri bakımından doğru değildir. Plansız uygulamanın istendiği kadar sürdürülmesi düşünülemeyeceğinden ve 9.2.1993 tarih ve 304 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Yüksek Kurulu ile kararında her yıl geçiş dönem yapılaşma koşullarını gözden geçirilmesi istendiğinden, buna dayalı olarak 1984’ten bu yana Adalar’da geçici dönem yapılaşma koşullarına göre uygulamanın tarihi dokuya yaptığı etkileri inceleyerek yeni geçici dönem yapılaşma koşullarını sağlamak üzere eski geçiş dönem yapılaşma koşullarının korumayı ne şekilde etkilediğinin incelenmesine, geçiş dönemi ile ilgili yeni koşullar belirleninceye kadar durdurma kararının geçerli olmasına karar verildi.

Adalar’da öncelikle koruma amaçlı imar planlarının yürürlüğe girmesinin artık engellenemeyecek bir koşul olduğuna, bu nedenle koruma amaçlı imar planları sonuçlandırılıp kurulumuzun onayı ile yürürlüğe girinceye kadar tescilli eski eser bulunan parsellerle eski eser niteliği taşıdığı kurulumuzca belirlenecek parseller dışındaki hiçbir imar ve inşaat yapılmamasına karar verildi.

1/5000 ölçekli revizyon planımı bu süre içinde onaylamayan İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne tarihi SIT için çok sakıncalı olan bu durumun bildirilmesi ve yasal sorumluluğun gereklerinin yerine getirilmesi uygun görüldü.

22 Mart 1993 Sayfa 7

Remzi Gokdag

Remzi Gökdağ gazeteci, yazar ve dijital yayıncıdır. Başka Şehirler, Sevgili İstanbul, Amerikan Medyası’nda 11 Eylül ve Park Otel Olayı kitaplarının yazarıdır.

Başka Şehirler
Önceki Yazı

Islah adı altında yağma planları

Sonraki Yazı

120 yıllık rüya için ilk ciddi adım atıldı